De Italianen bezien vanuit Nederlandse ogen
Rietje Blijdorp, enkele opmerkingen en fotoselectie van Pieter Simons Italië is een land van uitersten: hoge bergen, glooiende akkervelden, zee en meren, droge binnenlanden, volle steden, lege vlaktes, rijkdom, armoe. Italië is ook een land van het drama, de opera. Daarin zijn de Italianen meesters: van elke gebeurtenis een drama maken, alsof de opera voor je ogen plaatsvindt.
Onze vakantie in Italië begon op de weg waar we als automobilist ons netjes wilden houden aan de opgestelde verkeersregels: een doorgetrokken streep betekent dat je niet mag inhalen op die plek. Na enkele kilometers toch opeens een bord: "verboden in te halen". Waarvoor diende dan die doorgetrokken streep? Nergens voor blijkt, want de Italianen achter ons bleven zich opdringen en kwamen gevaarlijk dichtbij onze trekhaak om ons vervolgens druk gesticulerend in te halen.
Zijn Italianen te onvoorzichtig in het verkeer?
Op de camping in de buurt van Ravenna aangekomen, hebben we een dag fietsen gehuurd. Er bestaan wel fietspaden, maar dat zijn meestal grindpaden of asfaltpaden die vol bobbels, gaten en scheuren zitten, veroorzaakt door de wortels van de bomen die ernaast staan. Pijnbomen wel te verstaan! (We begrijpen de naam inmiddels. Alhoewel ze toch ook de welkome schaduw geven. Onze tent stond inde schaduw van dergelijke pijnbomen. Maar als we op onze hangmat lagen te genieten van de eekhoorntjes die in de bomen klauterden van boom tot boom alsof dat voor hen de snelweg was, werden we bekogeld door de pijnboomappels, die je liever niet van 15 meter hoogte op je hoofd krijgt.) Bij het fietsen is dan ook je aandacht volledig gericht op de grond onder je. Zodoende ontdek je te laat dat het fietspad acuut ophoudt bij een kruising en schiet je met een noodklap de enorm hoge stoeprand af. Dit overkomt je maar één keer! De volgende keer ontdek je: elke kruising met een weg word je als fietser een honderd meter omgeleid om via een glooiende afdaling van de stoep de weg bij een zebrapad over te kunnen steken. Je wordt wel geacht over een goede stuurkunst te beschikken, want de bocht, stoep af en stoep op, is uiterst krap.
Dit is dan nog de 'veilige' situatie van het fietsen op een fietspad. Meestal rijd je als fietser op een ogenschijnlijk beter onderhouden asfaltweg waar de auto's je genadeloos hard en rakelings passeren. Opnieuw richt je daarom je aandacht op de grond waar je angstvallig de wegstreep in de gaten houdt, die je vertelt dat je zo rechts mogelijk rijdt. Maar dan blijkt de weg toch minder glad en onderhouden te zijn dan je dacht: je belandt in een scheur, waarschijnlijk ontstaan door de hitte? Behendig wijk je uit naar links om vervolgens van de sokken gereden te worden door de Italiaan in de auto die zich kapot ergert aan die idiote fietser op ZIJN weg! Elk Italiaans kind fietst met een fietshelm….
De fietstocht werd op spannende wijze vervolgd in de stad Ravenna zelf, althans de voorstad. Je wordt door borden gewezen op fietsstroken met voetgangersstroken ernaast. In de praktijk houdt dit in dat je fietst op de voetgangersstrook, want de fietsstrook staat vol met afvalbakken, reclamezuilen, bomen of geparkeerde auto's. Na vele voetgangers zo gepasseerd en tegemoet gereden te zijn, voelden we ons een lichtelijk gegeneerd en besloten onze tocht te vervolgen op de weg. Daardoor belandden we regelmatig op rotondes (ja, die hebben de Italianen als eersten ontdekt!) in voorsorteersituaties niet bestemd voor onzichtbaar, langzaam zich verplaatsend vervoer zoals de fietser. We hebben doodsangsten uitgestaan!
Hoe zal de Italiaanse verkeersles eruit zien?
We vervolgden de vakantie met een strandbezoek aan de Adriatische kust. Er stond een stevige oostenwind, waardoor de golven lekker hoog waren. Enthousiast sprong ik de zee in. Het was wel even doorlopen totdat het wat dieper was om te kunnen zwemmen. Ogenblikkelijk klonk er een fluitsignaal: de strandwacht gebaarde 'terugkomen'. De rode vlag was gehesen; iedereen moest het water uit. En deze vlag bleef dagenlang gehesen! Ondanks de inmiddels wat rustiger wind.
Wij vonden gelukkig een andere plek waar geen strandwachten in beeld waren en hebben genoten van de fikse golven en de woeste branding.
Zijn Italianen te voorzichtig in het water?
Van een eerdere vakantie in Italië hebben we de wijsheid overgehouden ons vooraf om te kleden in onze badkleding. Italianen zijn uiterst preuts en gesteld op hygiëne, waarschijnlijk niet alleen op lichamelijk vlak, maar in hun ogen ook op geestelijk vlak. Zo zitten zij nooit op het zandstrand zelf, maar nemen alle strand in beslag met ligstoelen. De hele familie: opa, oma, kinderen en kleinkinderen zijgen neer op de ligstoelen en kletsen wat af, spelen af en toe met ballen, eten en drinken verder vooral. Wordt het te heet, dan nemen ze kort een verfrissende duik om zich snel weer af te drogen waarna de eerder genoemde activiteiten worden herhaald. Als kinderen al in het water mogen moeten ze zich daarna onmiddellijk omkleden in een badhokje of in ieder geval in een andere badtenue hijsen.Nietsvermoedend kwamen wij de eerste keer aan op het strand en konden met moeite een piepklein streepje zand vinden om onze badhanddoeken op neer te leggen. Pieter begon zich om te kleden. Hij doet dit zittend, omdat hij anders omver valt (door zijn kromme benen, zo zegt hij zelf altijd). Dat gaat razendsnel, waarbij minder dan een seconde, als je tenminste vanuit het juiste perspectief kunt kijken, een glimp van een geslachtsdeel is te zien. Vlak na deze kamikaze-actie, waar hij een olypische medaille qua snelheid mee zou kunnen behalen, hoorden we een Italiaanse 'mama' schreeuwen en wilde gebaren maken. Naar ons?! Ja, wij begrepen dat ze boos was op ons. Haar gebaren, mimiek, en enkele Italiaanse woorden die we herkenden, vertelden ons dat wij een bedreiging vormden voor "I bambini". Wij hoorden ons om te kleden in de daarvoor bestemde badhokjes verderop, die we overigens toen pas ontdekten.
Nog steeds verbijsterd lagen wij ons even later te verbazen over al dat prikkelende bloot dat langs paradeerde voor onze ogen. Het ene minuscule bikinislipje na het andere ver uitgesneden bikinitopje verhulde nog net het uiterste bloot dat 'mama' haar 'bambini' wilde besparen. Het Italiaanse kind moet niet alleen een fietshelm, maar ook een antiblootbril?
Dankzij die aandacht voor de hygiëne genoten wij van heerlijk schone w.c.'s in de restaurants, café-bars en op de campings! Niet alleen schoon, waarschijnlijk ook berekend op de oudere toerist waren de toiletten ruim met een eigen wasbak erbij. De potten waren vaak voorzien van beugels om je aan op te trekken. Ook fijn voor wandelaars die zo nodig weer halsbrekende toeren moesten uithalen….!
Toch belandde Pieter ook eens in een w.c., waarvan de deur niet op slot bleek te gaan. Aangezien het druk was, besloot hij toch plaats te nemen. Om ongewenst bezoek tegen te gaan, duwde hij met zijn ene hand tegen de deur. Deze toiletpot was echter voorzien van een ingenieus bevochtigingssysteem dat in werking werd gesteld zodra je je omhoog richtte. Dit mechaniek werd ogenblikkelijk geactiveerd doordat Pieter zijn gewicht naar voren had geplaatst. Hij schrok van de enorme straal op zijn achterste. Terwijl het werk nog moest plaatsvinden!Toen dit eenmaal gebeurd was, moest hij toch even zijn twee handen gebruiken om zijn broek op te hijsen. Hoe nu die deur tegengehouden? Hij had al diverse malen tegendruk ervaren, van mensen die naar binnen wilden! Hij probeerde het daarom even met zijn been. Maar, zoals al eerder gezegd, Pieter heeft kromme benen en lang op één been staan, werd dan ook niks. Bovendien kun je dan over dat opgeheven been je broek niet goed aantrekken. Hij dacht even na en besloot tot het opgeven van de tegendruk. Ophijsen die broek en dan maar het risico lopen op een openen van de w.c.-deur en je overgeven aan een publieke voorstelling. Italianen houden toch van opera?
De eerste keer vakantie in Italië dateert van lang geleden en vond plaats in de periode dat wij elke cent (ja, die bestond nog) omkeerden voor we hem uitgaven. Zo wilden wij een keer eindelijk eens genieten van een echt Italiaans maal: de pizza. We zochten zorgvuldig uit welk restaurant het goedkoopst was en hadden tot op diezelfde cent berekend welke pizza we konden nuttigen met nog wat drinken erbij om vervolgens nog wel wat over te houden. Helaas, bij de rekening bleek nog een bedrag te zijn berekend voor … het bestek!! En, nog frappanter.: in heel kleine lettertjes stond dat elke maaltijd een minimumbedrag kostte. Dus als je minder besteedde, dat minimumbedrag was je zo wie zo kwijt. Wij balen dat we niet toch een meer luxueuze pizza hadden besteld.. En wat hadden wij ook dat bestek graag weggelaten, want we aten die pizza net zo lief met onze handen.Dat werd de volgende dag weer keihard, oud stokbrood eten met de onderweg geplukte vruchten.
Inmiddels zijn we wat ruimer bij kas en kunnen we het ons veroorloven de ober zelfs wat fooi te geven. Maar dat kennen ze niet blijkbaar: ze leken zich er geen raad mee te weten. Misschien is de fooi bij het bestek inbegrepen? We leerden er Italiaanse woorden bij.
Onze kort geleden gekochte stoelen bleken van mindere kwaliteit: al na een paar dagen zakte Pieter door de zitting. Domweg afgescheurd. Gelukkig heb ik altijd een naaisetje bij me, in een uiterst klein maar handig doosje. Helaas de draad die erin zat, was niet meer van dien aard dat het ons gewicht kon houden. We besloten op zoek te gaan naar ijzergaren. Tja, dat bleek geen eenvoudige taak.
Totdat ik opeens onderweg op de fiets een zaak binnenkeek en een aantal naaimachines zag staan! Het bleek een naaiatelier te zijn. Wij zochten naar woorden, maar het meisje begreep mijn gebaar van naaien en hard trekken aan een zgn. draad wel. "File forte?" lachte ze. Ah, ja, natuurlijk, 'forte' is sterk, dat weten wij musici toch al langer? En nu wisten we dat ook weer: 'file' is draad. Dat een file van auto's wat anders is, hadden we al eerder ontdekt: 'coda'. Dat weet toch ook elke musicus? Italië is en blijft een opera, waar je je gewoon aan moet overgeven. En je Nederlandse blik op de wereld moet je snel proberen los te laten, dan is het in ieder geval geen opera seria, maar een heerlijke opera buffa!
