Onderzoeksrapport deel 1

Hoe wordt ICT op dit moment gebruikt in de basisschool

Hoofdstuk 1: ICT op school
Hoofdstuk 2: Platform ICT-beleid
Hoofdstuk 3: Conclusies

terug naar top

ICT op School

Al sinds 1997 onderzoekt het NIPO in opdracht van de stichting ICT op school het gebruik van ICT in het onderwijs, met name het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en de BVEsector.
De laatste jaren gebeurt dat door middel van een quickscan. Aan de hand van vragenlijsten die de scholen toegestuurd krijgen maken zij een analyse en trachten zij inzicht te krijgen in de veranderingen die er in de loop der jaren plaats vinden. Aan de hand van o.a. deze quickscan geeft de stichting ICT op School adviezen.
2002-2003
Hieronder een samenvatting van de soort vragen 2002-2003. Inmiddels is ook de complete lijst 2003-2004 in PDF-formaat beschikbaar.
In de vragenlijst welk in 2002-2003 is toegestuurd naar de basisscholen komen o.a. de volgende soort vragen aan bod:

Verder allerlei vragen over hardware, gebruik kennisnet, deskundigheid docenten etc. Over software de volgende vragen:

Samenvatting hoofdconclusies 2002-2003:

Uit bovenstaand schema blijkt dus dat gebruikte software in hoofdzaak aanvullend is. Oefenen en remediëren is de voornaamste functie. Wel denkt men meer software in relatie methode te gaan gebruiken.

In cijfers:
Vraag: wat is de meest gebruikte ICT-toepassing

Vernieuwing didactiek
Een van de andere vragen ging over in hoeverre ICT een bijdrage heeft geleverd aan vernieuwing didactiek:

Gemiddeld slechts 31% van de normale basisscholen geeft aan dat de bijdrage een didactische vernieuwing tot gevolg heeft gehad.

Vragen over software:

Een beeld over het gebruik van bijv. software in relatie met muziek is door deze quickscan dus niet te krijgen.

Hardware, internet Uit het onderzoek blijkt verder dat 93% van de scholen is aangesloten op kennisnet, en dat op bijna de helft van de scholen vrij moderne computers worden gebruikt. (pentium III of hoger)

Wensen docenten Primair onderwijs m.b.t. ICT
NIPO liet ook de docenten een top 7 samenstellen van wensen m.b.t. gebruik ICT. Naar voren kwam:

  1. Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken (48%)
  2. Directe deskundige hulp als computers of netwerk haperen (42%)
  3. Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (37%)
  4. Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen (35%)
  5. Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet/kennisnet (32%)
  6. Goede voorbeelden van ICT en didactiek (25%)
  7. Bruikbaar leerlingvolgsysteem/ leerlinginformatiesysteem (25%)

terug naar top

Platform ICT-beleid

Het netwerk 'Platform ICT-beleid' presenteert een checklist met succesfactoren voor invoering van ICT. De belangrijkste succesfactoren zijn:

Vanuit het schoolmanagement

  1. Er is een onderwijsvisie op schoolniveau waarin ICT past
  2. De technische infrastructuur werkt naar behoren en is betrouwbaar
  3. De school beschikt over voldoende onderwijskundige-, management- en ICT-expertise
  4. De school heeft voortrekkers met overwicht
  5. De school ontwikkelt en handelt naar een ICT-beleidsplan met gefaseerde ontwikkelingen
  6. ICT-beleid berust op onderwijskundige keuzes en bevat financiële, materiele en personele aspecten.
Vanuit de leraren
  1. ICT-toepassingen nemen leraren werk uit handen of lossen een probleem op
  2. Er is bereidheid tot herontwerp van delen van het onderwijsprogramma om ICT op geïntegreerde wijze in het curriculum in te zetten. Complexe ICT-inzet wordt projectmatig en gefaseerd geïmplementeerd
  3. Enthousiaste leraren die ICT-inzet beproeven worden beloond
  4. Er is voldoende ICT-materiaal dat aansluit bij de methoden
  5. Er is een gemakkelijke entree tot internet en kennisnet en er zijn voldoende interessante, actuele en gerichte opdrachten
(Bron: Bouwstenen voor ICT-beleid. Asselt, Pilot, Van Vonderen & Westbroek, Garant, 2000)

terug naar top

Conclusies

  1. Een goed evenwicht tussen onderwijsvisie, benodigde techniek, scholingsgraad en educatieve software (4 in balans, het belangrijkste advies van de stichting ICT op School)
  2. Onderwijsvisie is datgene waar alles mee begint. ICT moet hier op aansluiten. Grofweg kennen we een onderwijsvisie waarbij het jaarklassensysteem de basis is en de kinderen voor een groot deel gelijk op trekken. Het andere uiterste is een bijna volledig individueel systeem waarbij elk kind in eigen tempo de lesstof doorloopt. Daarnaast en daartussen zijn er nog talloze andere visies, niet allemaal even relevant m.b.t. ICT. Bij een steekproef op drie scholen rond Rotterdam bleek de opstelling en het gebruik van computers aansluiting te vinden op de onderwijsvisie. Op een school was er een ICTlokaal. De hogere klassen hadden enkele keren per week gezamenlijk les en leerden klassikaal typen, tekstverwerken e.d. In een andere school stond in elke klas 1 computer waar kinderen om de beurt voornamelijk remediërende taken moesten doen. In de derde school stonden in de gang tegenover de klas vanaf groep 3 per klas drie computers. De kinderen werkten hiermee zelfstandig, alleen of in duo's, zowel aan remediërende opdrachten als aan werkstukken.
  3. Er is een trend naar een onderwijsvisie waarbij adaptief werken en zelfstandig werken een steeds grotere rol spelen. Ook teamleren en authentiek leren krijgen steeds meer een plek in het onderwijs. Kijken we naar de top 7 (nr. 1 en 3) van wensen van leraren, dan zien we dat heel duidelijk: docenten willen vooral software waar kinderen zelfstandig mee aan de slag kunnen en ze willen geschoold worden in een didactiek die hen helpt de kinderen zelfstandig aan de slag te laten zijn.

Verdere literatuur:

 

Ziet u slechts 1 pagina? Klik hier voor de volledige website Muziek en ICT in de basisschool.